Financiële samenvatting

In de onderstaande tabel is het financieel resultaat 2022 - voor en na inzet van reserves - opgenomen. Hierbij zijn de verschillen tussen de begroting 2022 en de jaarrekening vermeld. In deze financiële samenvatting zijn de financiële verschillen op hoofdlijnen toegelicht. In de afzonderlijke programma’s zijn de verschillen meer gedetailleerd weergegeven.

Elk jaar worden diverse incidentele lasten en baten verrekend met de algemene reserve en bestemmingsreserves. In 2022 zijn incidentele uitgaven voor diverse projecten verrekend met de reserve. Bij diverse projecten zijn niet alle kosten zoals begroot ook daadwerkelijk gemaakt, zie hiervoor het overzicht inzet reserves in hoofdstuk 5.5 "Incidentele en structurele toevoegingen en onttrekkingen aan reserves". Hierdoor wordt er per saldo € 2.611.000 minder onttokken aan de reserves.*

* Tegenover dit nadeel van een lagere onttrekking staat een voordeel van dezelfde omvang door lagere kosten bij het saldo van baten en lasten. Hierdoor hebben deze verschillen geen effect op het resultaat na inzet van reserves.

Hoofdlijnenanalyse

Na het verwerken van de raadsbesluiten tot en met december 2022 (begroting na wijziging) was rekening gehouden met een positief saldo van € 11,2 miljoen. Dit resultaat is door ontwikkelingen verbeterd met € 19,4 miljoen naar een positief saldo van € 30,6 miljoen. Deze ontwikkelingen zijn op hoofdlijnen hierna vermeld.

Toelichting op de mutaties

1. Taakveld 6.1 Samenkracht en burgerparticipatie

Op basis van de bekostigingsregeling Noodopvang Ontheemden Oekraine ontvangt Gouda een minimum normbedag per opvangbed per dag. Onderbesteding op dit bedrag hoeft niet terugbetaald te worden. Verder is er hogere vergoeding ontvangen van het Rijk voor de opvang van asielzoekers. Voorgesteld wordt om het voordeel te doteren aan de nog te vormen reserve Vluchtelingenopvang.

Daarnaast is er een restantbedrag op het budget Winterplan. Vanuit de Tijdelijke subsidieregeling energiecompensatie maatschappelijke organisaties is minder subsidie aangevraagd en toegekend dan beschikbaar was. Voorgesteld wordt om de onderuitputting in 2023 in te zetten ter dekking van de reële indexatie van subsidies (zie ook het onderdeel budgetoverhevelingen in de financiële inleiding).

2. Decembercirculaire

De decembercirculaire gemeentefonds 2022 heeft geleid tot € 4,1 miljoen extra baten. Diverse nacalculaties van het Rijk over 2020-2022 hebben geleid tot € 0,1 miljoen aanvullende baten. € 0,2 miljoen is bestemd voor maatschappelijke opvang, vrouwenopvang en beschermd wonen. Aan de raad wordt voorgesteld dit bedrag vanuit de resultaatbestemming toe te voegen aan de beschikbare bestemmingsreserve. € 1,0 miljoen vloeit vanuit het rekeningresultaat 2022 naar de algemene reserve. Daarnaast wordt aan de raad voorgesteld om voor diverse onderwerpen/taakmutaties in totaal € 2,8 miljoen (waarvan € 2,2 miljoen voor Energietoeslag voor mensen met een laag inkomen) opnieuw beschikbaar te stellen in 2023. Het restant betreft diverse kleine verschillen.

3. Bouwvergunningen en versnellen woningbouw

Bouwvergunningen: de legesinkomsten zijn aanzienlijk hoger ten opzichte van de aangepaste begroting bij de tweede bestuursrapportage. Dat heeft deels te maken met een aantal vergunde grotere bouwprojecten 2022 waarbij toen voorzien was dat deze in 2023 vergund zouden worden. Dat geldt ook voor de verschuiving van het verlenen van een bouwvergunning voor Westergouwe.

Bij versnelling woningbouw zijn voor het volledige budget beschikkingen afgegeven. De subsidies worden in termijnen verstrekt. Bij enkele projecten is de beoogde mijlpaal in 2022 niet bereikt. Voor deze projecten is / wordt die subsidietermijn in 2023 voldaan. Hierdoor schuiven de bestedingen op in de tijd. De beoogde doelen worden nog altijd behaald. Het bedrag wordt verrekend met de Reserve Versnelling Woningbouw, daar treedt een nadeel op omdat er vanuit die reserve minder vrijvalt.

4. Voorzieningen groot onderhoud gebouwen

Met name door de vrijval van de voorzieningen, ontstaat een voordeel op groot onderhoud gebouwen. Voorgesteld wordt dit aan de nieuw te vormen Reserve groot onderhoud gemeentelijk vastgoed toe te voegen.

5. Taakveld 6.81 Geëscaleerde zorg 18+

De centrum- of regiotaken Beschermd wonen (BW), Maatschappelijke opvang (MO), Vrouwenopvang (VO) en kleine regionale projecten hebben gezamenlijk in de Meicirculaire 2022 meer geld ontvangen. Daarom is er in 2022 een overschot. Voorgesteld wordt om dit bedrag toe te voegen aan de reserve BW, MO, VO.

6. Voorziening pensioenen (oud-)wethouders

Vanwege de jaarlijkse herberekening van de benodigde voorziening voor de pensioenen (oud-) wethouders kan een bedrag vrijvallen.

7.Diverse onderwerpen binnen taakveld Verkeer en vervoer

De meevaller van € 1.137.000 is het saldo van diverse mee- en tegenvallers. De grootste afwijkingen worden veroorzaakt door: minder meldingen voor herstel op straatwerk, minder storingen bij bruggen, lagere kosten voor inhuur en vertraging in de financiële afronding van het zuidelijk stationsgebied.

8. Leerlingzaken en Regionale Meld- en Coördinatiefunctie

Er is voornamelijke sprake van een doorbelaste salarispost die onterecht in de begroting is opgenomen. Deze is in de begroting 2023 wel correct opgenomen. Verder diverse kleine onderschrijdingen.

9. Overige mutaties

Dit betreft diverse overige mutaties binnen de programma's.

10. Mutaties reserves

In 2022 zijn incidentele uitgaven voor diverse projecten verrekend met de reserve. Bij diverse projecten zijn niet alle kosten zoals begroot ook daadwerkelijk gemaakt, zie hiervoor het overzicht inzet reserves in hoofdstuk 5.5 "Incidentele en structurele toevoegingen en onttrekkingen aan reserves". Hierdoor wordt er per saldo € 2.611.000 minder onttokken aan de reserves.

Structureel en incidenteel resultaat

Het onderscheid tussen structurele en incidentele resultaten is van belang voor het inzicht in de financiële positie van de gemeente. In het algemeen geldt dat de gemeente structurele taken uitvoert en daarvoor structurele lasten raamt in de begroting. Structurele lasten en baten zijn de regel, incidentele lasten en baten zijn de uitzondering.

Het positieve saldo van € 30.609.000 is opgebouwd is uit een structureel voordeel van € 23.826.000 en een incidenteel voordeel van € 6.783.000.

Ontwikkeling reservepositie

Het beleid is om rekeningresultaten te verrekenen met de algemene reserve. We stellen voor om het overschot van afgerond € 22,0 miljoen (na resultaatbestemming) te verrekenen met de algemene reserve. Het effect van dit voorstel is in de onderstaande tabel weergegeven.

Resultaatbestemmingen

De jaarrekening 2022 sluit met een positief saldo van € 30.609000. Het voorstel aan de raad is om vanuit dit rekeningsaldo een aantal verrekeningen met reserves te laten plaatsvinden (totaal € 8.967.000):

a. € 100.000 toe te voegen aan de reserve Investeringen afval;

b. € 1.734.000 toe te voegen aan de reserve Maatschappelijke Opvang, Vrouwenopvang en Beschermd Wonen;

c. € 898.000 toe te voegen aan de nieuw in te stellen reserve "Klimaat & energie";

d. € 20.000 toe te voegen aan de reserve Groenfonds;

e. € 3.559.000 toe te voegen aan de nieuw in te stellen reserve "Programma vluchtelingenopvang";

f. € 2.787.000 toe te voegen aan de nieuw in te stellen reserve "Groot onderhoud vastgoed";

g. € 131.000 te onttrekken aan de reserve nog uit te voeren werkzaamheden Bolwerk;

h. het restant van het rekeningresultaat, te weten € 21.642.000, toe te voegen aan de algemene reserve.

Toelichting op de resultaatbestemmingen

A. Reserve investeringen Afval

Dit betreft budget voor de uitvoering van de motie "verbeteren inzamelmiddelen". Voorgesteld wordt het bedrag toe te voegen aan de reserve investeringen afval.

B. Reserve Maatschappelijke Opvang, Vrouwenopvang en Beschermd Wonen

Op grond van een bestendige gedragslijn wordt voorgesteld om het saldo van mutaties in de decembercirculaire 2022 met betrekking tot de decentralisatie-uitkeringen maatschappelijke opvang en vrouwenopvang en met betrekking tot de integratie-uitkering beschermd wonen af te wikkelen naar de hiertoe ingestelde bestemmingsreserve MO/VO/BW.

Het restantsaldo van de centrum taken Beschermd wonen, Vrouwen Opvang en Maatschappelijk Opvang hebben totaal in de meicirculaire 2022 meer geld ontvangen waardoor er een overschot in 2022 is. Voorgesteld wordt om dit overschot toe te voegen aan de Reserve MO/VO/BW.

C. Reserve Klimaat & energie (nieuw in te stellen)

Programma Energietransitie: Een voordeel van € 450.000 treedt op bij het Programma Energietransitie, voornamelijk door herprogrammering van de activiteiten en de niet-voorziene ontvangst van middelen Klimaatakkoord. Voorgesteld wordt om deze programmagelden toe te voegen aan de nieuw in te stellen Reserve: Klimaat en energie.

DuurZaam Veilig: Dit heeft betrekking op de niet in 2022 besteedde middelen Klimaatakkoord (€ 241.000). Voorgesteld wordt om dit bedrag toe te voegen aan de nieuw in te stellen Reserve: Klimaat en energie.

Regeling Reductie Energiegebruik: Dit betreft het restant (niet besteedde deel: € 207.000) van de SiSa-regeling Regeling Reductie Energiegebruik. Gouda heeft in 2022 een beschikking ontvangen dat we dit restant bedrag mogen houden. Voorgesteld wordt om dit bedrag toe te voegen aan de nieuw in te stellen Reserve: Klimaat en energie.

Het doel van de nieuwe reserve is om de financiële middelen die in 2022 beschikbaar zijn gesteld ook meerjarig beschikbaar te houden ten behoeve van klimaatgerelateerde maatregelen. Op basis van separate raadsvoorstellen/ besluiten zullen dotaties/ onttrekkingen aan deze reserve plaatsvinden.

D. Reserve Groenfonds

In 2022 is een bedrag van € 20.000 ontvangen in verband met afkoop Groen. Voorgesteld wordt om dit bedrag toe te voegen aan de Reserve Groenfonds.

E. Reserve programma vluchtelingenopvang (nieuw in te stellen)

Op basis van de bekostigingsregeling noodopvang ontheemden Oekraïne ontvangt Gouda een minimum normbedag per opvangbed, per dag. Onderbesteding op dit bedrag hoeft niet terugbetaald te worden. Dit was ten tijde van de 2e bestuursrapportage 2022 nog niet bekend en leidt daarmee tot een voordeel. Voorgesteld wordt om dit bedrag en het restant bedrag van de Hotelboot toe te voegen aan de nieuw in te stellen Reserve: Programma vuchtelingenopvang.

Het doel van de nieuwe reserve is om de financiële middelen die in 2022 beschikbaar zijn gesteld ook meerjarig beschikbaar te houden ten behoeve van uitvoeringsmaatregelen (noodopvang) voor vluchtelingen/ ontheemden. Op basis van separate raadsvoorstellen/ besluiten zullen dotaties/ onttrekkingen aan deze reserve plaatsvinden.

F. Reserve groot onderhoud vastgoed (nieuw in te stellen)

Het doel van de reserve is het reserveren van de vrijgevallen middelen (€ 2.787.000) uit de 4 voorzieningen groot onderhoud (gemeentelijke gebouwen en panden, huis van de stad, schouwburg en parkeergarage), in afwachting van het opstellen van nieuwe MJOP’s voor deze 4 onderwerpen.

In 2019 zijn de Meerjarenonderhoudsplannen (MJOP’s) voor de gemeentelijke gebouwen en panden, het Huis van de Stad en de Parkeergarage opgesteld en door het College vastgesteld. Voor de Schouwburg was geen MJOP vastgesteld, maar wel een voorlopig onderhoudsplan. Dit in afwachting van de opstelling van een businesscase. Op basis van deze besluiten zijn de dotaties en onttrekkingen bij deze voorzieningen in de verschillende P&C documenten aan de raad voorgesteld en vastgesteld. Daarbij hebben er in de loop van de jaren diverse aanpassingen op de uitvoering van de MJOP’s plaatsgevonden. Deze zijn met name gedaan op basis van de jaarplannen die per pand worden vastgesteld. Dit aan de hand van de feitelijke staat van onderhoud en een slimme uitvoering van het benodigd onderhoud. Hierbij worden werkzaamheden uitgevoerd, maar ook gecombineerd, vooruit gehaald, uitgesteld en/of aangepast . Hiermee wordt een doelmatige en efficiënte wijze van onderhoud gewaarborgd. Ook wordt daarbij telkens bezien of de komende 5 jaar het benodigd onderhoud met de beschikbare voorzieningen kan worden uitgevoerd. Elke 5 jaar worden op basis van een integrale herziening de nieuwe MJOP’s opgemaakt. Hierbij worden alle wijzigingen die lopende de afgelopen jaren gemaakt zijn, meegenomen. In 2023 worden deze MJOP’s weer opgesteld (inclusief de kadernota Vastgoed die door de raad wordt vastgesteld). In de tussenliggende jaren is er door de aanpassingen in de uitvoering van de MJOP’s geen directe rekenkundige aansluiting meer tussen de oorspronkelijke MJOP’s en de daarop gebaseerde voorzieningen en de werkelijke hoogte van de voorziening.

De accountant vindt deze aansluiting een voorwaarde voor het aanhouden van de voorziening. Omdat de aansluiting er niet 100% aanwezig is, is het voorstel van accountant om de voorzieningen vrij te laten vallen in de jaarrekening 2022. Na opstelling van de nieuwe MJOP’s wordt bekeken wat per voorziening de voeding kan en moet zijn. In het kader van de verbetering van de financiële functie zal ook een werkwijze worden geïmplementeerd om ook de jaren tussen 2 actualisaties de rekenkundige aansluiting te bewaken tussen de geactualiseerde MJOP’s en de hoogte van de voorziening.

G. Reserve nog uit te voeren werkzaamheden Bolwerk

De grondexploitatie Bolwerk is reeds enige jaren geleden afgesloten. Voor de nog uit te voeren civieltechnische werken in de openbare ruimte en bijbehorende plankosten is een afzonderlijke reserve. De werkzaamheden voor het woonrijp maken van de openbare ruimte zijn eerder uitgevoerd dan vooraf gedacht. Oorspronkelijk was dit werk pas in 2023 voorzien en begroot – het werk is echter eind 2022 opgestart. In 2022 is voor een bedrag van afgerond € 131.000 werkzaamheden uitgevoerd. Voorgesteld wordt om deze lasten, conform het doel en bestemming van deze reserve, te dekken uit de reserve "nog uit te voeren werkzaamheden Bolwerk".

Budgetoverhevelingen 2022 - 2023

In de onderstaande tabel zijn de budgetoverhevelingen 2022 - 2023 weergegeven. Aan deze budgetoverhevelingen liggen veelal verplichtingen ten grondslag, zoals: subsidieverplichtingen en regionaal budget. Het budget wordt door een begrotingswijziging in het boekjaar 2023 beschikbaar gesteld. Voor een uitgebreide toelichting op de mutaties wordt verwezen naar de afzonderlijke programma analyses.